Wścieklizna – choroba niebezpieczna dla zwierząt i ludzi

Corocznie, zgodne z polskimi przepisami, jesteś zobowiązany do zaszczepienia psa przeciwko wściekliźnie. Wodowstręt, piana z pyska i silna agresja to tylko podstawowy zestaw objawów u psa, które mogą wystąpić przy tej chorobie. Jak się przed nią uchronić? Kiedy szczepić psa na wściekliznę? Jak wygląda jej przebieg? Wścieklizna znana jest na całym świecie, a najwięcej jej przypadków odnotowuje się w Indiach oraz Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. Czas nieco bliżej przyjrzeć się tej chorobie.

Jak można zarazić się wścieklizną?

W dalszym ciągu wścieklizna pozostaje jedną z najbardziej znanych i najgroźniejszych chorób odzwierzęcych. Atakuje centralny układ nerwowy i niemal zawsze kończy się śmiercią, dlatego absolutnie nie powinniśmy jej lekceważyć. Jest to choroba zakaźna, której wirus jest niebezpieczny dla wszystkich gatunków ssaków, również dla ludzi. Wścieklizna w Polsce silnie kojarzona jest z lisem rudym, który jest rezerwuarem tej choroby (na bieżąco są przeprowadzane jego szczepienia w formie doustnej). Należy jednak uważać na wszystkie bezpańskie zwierzęta oraz nietoperze. Czy łatwo zarazić się wścieklizną? Wirus przenosi się przede wszystkim poprzez kontakt śliny zarażonego zwierzęcia ze zdrowym osobnikiem, najczęściej poprzez pogryzienie. Okres inkubacji, czyli czas od momentu zarażenia do wystąpienia objawów trwa od kilku dni do kilku miesięcy. W przypadku pogryzienia należy natychmiast zająć się raną, przemywając ją wodą z mydłem. Jeżeli nie mamy informacji dotyczących szczepienia psa, trzeba od razu skontaktować się z lekarzem. Oczywiście, jeśli zostałeś ugryziony przez jakiekolwiek dzikie zwierzę, musisz niezwłocznie się do niego udać.

Objawy wścieklizny u psa

Poniżej znajdują się poszczególne etapy choroby z charakterystycznymi w tych fazach objawami. Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie obrazy wścieklizny występują tak samo. Zdarza się, że poszczególne fazy występują dłużej lub bardzo krótko. Istnieje też cicha forma choroby, podczas której zwierzę od samego początku jest apatyczne, nie wykazuje agresji i w ciągu kilku dni odchodzi.

1. Etap zwiastunowy – melancholii

• pies robi się kapryśny, chowa za meblami i niechętnie wychodzi z kryjówki, nawet na wołanie,
• występuje nieuzasadniony niepokój: dreptanie, ciągłe zmiany miejsca odpoczynku, drapanie się, ciągłe patrolowanie podwórka w poszukiwaniu intruza,
• pies może nagle zamierać i być czujnym lub szczekać bez powodu,
• pojawienie się tzw. ,,łapania much”, czyli kłapania pyskiem w powietrzu,
• następuje nasilenie strachu i niepokoju przy delikatnych bodźcach dodatkowych typu zapalenie światła, drobny dźwięk, pojawienie się innej osoby,
• możliwe silne wygryzanie i wylizywanie miejsca ugryzienia, zapalczywe lizanie nawet do kości,
• pojawiają się zaburzenia związane z łaknieniem; pies nie chce jeść swojej karmy, ale próbuje spożyć różne napotykane i niejadalne przedmioty,
• pies chce się napić wody, ale nie może przełknąć jej większej ilości,
• mogą pojawić się wymioty i cuchnąca biegunka,
• zwierzęta starannie wylizują narządy płciowe swoje i pobratymców, są wyraźnie pobudzone

2. Etap maniakalny – podniecenia

• pojawienie się gwałtownego szału,
• pojawia się agresywne gryzienie i rozrywanie napotkanych przedmiotów,
• wzmaga się chęć do ucieczki, np. psy w domu mogą z impetem napierać na drzwi, psy w kojcach mogą z zapałem obgryzać ogrodzenie; jeśli psu uda się uciec – może pokonać bardzo duże odległości (nawet 200km) i napadać bez ostrzeżenia inne zwierzęta, kąsając je i przenosząc chorobę dalej,
• pojawiają się przeplatane stany przygnębienia, które sprawiają, że pies pada chwilowo na ziemię,
• pies wpatruje się w jedno miejsce na skutek postępującego porażenia mięśni gałek ocznych,
• porażenie mięśni krtani sprawia, że szczekanie staje się ochrypłe, towarzyszy mu wycie,
• pies nie przyjmuje pokarmu, pojawia się wodowstręt,
• następuje też obfite wydzielanie śliny, której pies nie może przełknąć.

2. Okres porażenia

• postępuje dalsze porażenie, przede wszystkich mięśni żuchwy i języka, co powoduje, że pies ma otwarty pysk, z którego wypływa ślina,
• porażeniu ulegają mięśnie kończyn i tułowia, ogon bezwładnie zwisa,
• ten etap kończy się śmiercią wyczerpanego chorobą zwierzęcia.

Wścieklizna u zwierząt domowych i nie tylko

W zależności od rodzaju gatunku mogą występować różne symptomy zarażenia się wirusem. Każdy żywy organizm jest inny, więc nie muszą występować pełne i wszystkie objawy u każdego chorego zwierzęcia. Warto jednak wiedzieć, jak mogą zachowywać się inne zwierzęta.

1. Zwierzęta dzikie – utrata wrodzonego lęku jest pierwszym sygnałem świadczącym o możliwym zakażeniu.
2. Koty – poza zestawem objawów występujących też u psów, dodatkowo spotyka się nieustanną wokalizację. Zwierzęta zachowują się agresywnie, ukrywają się, uciekają.
3. Konie – charakterystyczne jest występowanie drgawek mięśniowych i objawów związanych z występowaniem kolki. Zdezorientowane zwierzę może wpadać na ściany i zdecydowanie częściej oddawać mocz.

Szczepionka przeciw wściekliźnie

Możesz zabezpieczyć swoje zwierzęta i siebie przed wścieklizną. W Polsce szczepienie psów jest obowiązkowe. Szczepienie szczeniaków przeciwko tej chorobie jest obligatoryjne po ukończeniu przez nie 3. miesiąca życia. Weterynarz po wykonaniu zastrzyku wpisuje stosowną informację do książeczki zdrowia psa wraz z naklejką. W wybranych lecznicach możesz otrzymać również specjalny medalik informacyjny, który przytwierdzony do obroży będzie przydatną informacją dla wszystkich.  Cena szczepienia przeciwko wściekliźnie oscyluje w okolicy 50-60zł. Okresowo szczepienia są dofinansowywane z budżetu gminy lub w ramach działalności fundacji prozwierzęcych.

Pierwszy raz szczepienie człowieka na wściekliznę odbyło się w 1885r. Zastanawiasz się, kto wynalazł szczepionkę przeciwko wściekliźnie? Z pewnością znasz tę osobę – to Ludwik Pasteur, francuski chemik. Dzięki systematycznym wakcynacjom zwierząt można skutecznie powstrzymywać rozwój choroby. Blisko 95% zarażeń spowodowanych jest z pogryzieniami przez psy. Również wczesna edukacja w zakresie mowy ciała zwierząt powinna znacznie pomóc w zakresie prewencji  niebezpiecznych ukąszeń.