Udar cieplny psa – śmiertelne niebezpieczeństwo

Zachęcająca do przebywania poza domem piękna pogoda sprawia, że o wiele więcej czasu spędzasz na świeżym powietrzu. Całodniowe wycieczki poza miasto, rowerowe przejażdżki, a wszystko to najchętniej w towarzystwie Twojego najlepszego przyjaciela – psa. Niestety, zbyt intensywne i długie przebywanie na słońcu, trening w wysokiej temperaturze i zapominanie o schładzaniu zwierzęcia, mogą stać się przyczyną tragedii.

Jak schładza się pies?

Psy nie posiadają gruczołów potowych na skórze, więc ich termoregulacja nie przebiega w taki sam sposób jak u ludzi. Podstawową formą pozbywania się u nich nadmiaru ciepła jest dyszenie i oddawanie ciepła poprzez skórę. W tym celu rozszerzają się naczynia krwionośne obwodowe, w których krąży więcej krwi. Wtedy można zaobserwować wilgotne ślady łap, które zostawia przechodzący pies. W podwzgórzu znajduje się ośrodek termoregulacji, który dba o utrzymanie prawidłowej temperatury organizmu. Jeżeli nie jest w stanie sobie poradzić z nadmiernym wysiłkiem lub zbyt długim czasem przebywania zwierzęcia w upale przechodzi w stan hipertermii, a następnie w udar cieplny. Niestety, bardzo często przeskok w stan zagrażający życiu jest błyskawiczny.

Udar cieplny – co to jest?

Udarem cieplnym nazywamy stan, w którym dochodzi do przegrzania ciała psa. Występująca wówczas podwyższona temperatura psa od 40,5°C, która jest efektem braku zdolności organizmu do samodzielnego wychłodzenia. Podwyższająca się gorączka może być bardzo niebezpieczna, dodatkowo towarzyszy jej często wyczerpanie upałem i odwodnienie organizmu. Postępujące w rozgrzanym ciele zwierzęcia procesy powodują nieodwracalne zmiany, ciężkie uszkodzenie narządów wewnętrznych oraz silne zaburzenia w zakresie funkcjonowania układów: oddechowego, krwionośnego i pokarmowego. Udar może doprowadzić nawet do śmierci psa, więc rokowanie w jego przypadku jest ostrożne.

Co ma wpływ na udar cieplny psa?

• Nadmierna ekspozycja na słońce – wspólne plażowanie, spacery, przebywanie w ogrodzie bez możliwości odpoczynku w cieniu,
• Przebywanie w wysokiej temperaturze, przy dużej wilgotności powietrza – takie warunki utrudniają psu samodzielne chłodzenie, powodują zwiększenie się temperatury wewnętrznej,
• Intensywny wysiłek fizyczny w gorące dni – zdecydowanie lepiej wybrać się na trening we wczesnych godzinach porannych lub późnym wieczorem,
• Źle dobrany kaganiec – szczególnie weterynaryjny lub zbyt ciasny, który uniemożliwia psu swobodne ziajanie, czyli naturalną formę samodzielnego schładzania,
• Pozostawienie w samochodzie psa – jako kwestia niedopuszczalna, gdyż wewnątrz auta temperatura wzrasta błyskawicznie, skazując zwierzę na śmierć.

Czy istnieją rasy psów bardziej narażone na udar?

Bywają psy, które doskonale czują się przy słonecznej pogodzie, ale też i takie, które nie przepadają za cieplejszą temperaturą. Istnieją jednak pewne cechy skłaniające do częstszej obserwacji zwierzęcia:
• rasy brachycefaliczne, czyli ze skróconą kufą (np. mops, shihtzu, bokser) – problemy natury anatomicznej, związane ze zbyt wąskimi otworami nosowymi, tchawicą i za długim podniebieniem,
• zwierzęta o grubej szacie, w szczególności o ciemnym kolorze – ciemny kolor pochłania więcej promieniowania słonecznego i powoduje mocniejsze nagrzanie obiektu w tej barwie,
• szczenięta i starsze psy – u obydwu tych grup występuje większe narażanie ze względu na niedostateczną pracę systemu termoregulacji związaną z wiekiem,
• psy chore i otyłe – zwierzęta cierpiące na choroby związane z krążeniem, sercem, układem oddechowym będą miały mniejszą tolerancję na ciepło, mogą gorzej znosić wyższe temperatury,
• psy pracujące i sportowe – wysokie temperatury podczas treningu są dla nich wyjątkowo niebezpieczne, ponieważ rozgrzanie mięśni może powodować dodatkowy wzrost ciepłoty.

Objawy udaru – jak rozpoznać przegrzanie psa?

I. Faza – początkowa:
• zwierzę jest wyczerpane i apatyczne,
• bardzo szybkie i nadmierne dyszenie,
• wyraźne przekrwienie i suchość błon śluzowych (widać po odwinięciu wargi),
• szybkie tętno obwodowe krwi i tachykardia,
• zaburzenia w widzeniu,
• biegunka, wymioty (również z krwią),
• niezborność, drgawki mięśniowe,

Objawy udaru

II. Faza – wstrząsu:
• płytki oddech i zszarzenie błon śluzowych,
• słabo wyczuwalne tętno obwodowe krwi,
• śpiączka, śmierć.
Podwyższenie się temperatury do zakresu powyżej 42°C powoduje nieodwracalne zmiany związane z uszkodzeniem narządów wewnętrznych. Najczęściej jest to ostra niewydolność nerek i wątroby, posocznica, krwotoki i obrzęk mózgu.

Leczenie udaru cieplnego

Warto dobrze zapamiętać jak wyglądają pierwsze objawy, gdyż najważniejsza jest wtedy jak najszybsza reakcja. Niezwłocznie należy przewieźć zwierzę do lekarza weterynarii, który zadba o przywrócenie psu jego właściwej temperatury ciała, równowagi elektrolitowej i poziomu glukozy we krwi. W tym celu podaje się chłodne płyny dożylnie i stosuje intensywną tlenoterapię. Dodatkowo lekarz wykona badanie krwi w celu sprawdzenia kondycji narządów wewnętrznych. Zwierzę pozostaje w gabinecie do momentu uzyskania stabilnego stanu.

Jak zapobiegać udarowi psa?

Zawsze najważniejsza będzie stała obserwacja zwierzęcia oraz zapewnienie stałego dostępu do następujących kwestii:
• pamiętaj o czystej i świeżej wodzie – w bidonie, butelce podróżnej lub składanej misce turystycznej,
• znajdź zacienione, chłodniejsze miejsce – pod drzewem, w plażowym namiocie, pod parasolem,
• zapewnij możliwość schłodzenia się – w wodzie lub za pomocą maty chłodzącej,
• ogranicz spacery z psem w upalne dni – wybierz się na nie wczesnym rankiem lub wieczorem, nie po rozgrzanym betonie.

Sztuka rezygnacji ze spaceru z psem

Mimo że piękna pogoda zachęca do wypoczynku, warto niejednokrotnie przemyśleć, czy wyprawa w upalny dzień z naszym czworonogiem jest nieunikniona. Niekiedy lepiej pozostawić zwierzę w domu dla jego własnego bezpieczeństwa. Zrezygnuj z forsownych treningów, biegania przy rowerze i zakładania szybko nagrzewających się metalowych łańcuszków. Zdecydowanie bezpieczniejsza będzie zwykła obroża lub szelki.